Νότα Κυμοθόη*
"ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ- ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΦΩΚΕΙΣ"Δοκίμιο
Ο Παυσανίας (110 π.Χ. -170 π.Χ.) ήταν ένας ακούραστος περιηγητής, για την εποχή του, όπου έγραψε μια σειρά από έργα, που αναφέρονται στις περιοχές όπου περιπλανήθηκε. Γεννήθηκε στην Λυδία, όπως λεγόταν στην εποχή του η περιοχή τμήματος της σημερινής Τουρκίας, όπως βλέπουμε στον χάρτη εδώ...
Ενώ ο ίδιος γράφει στα βιβλία του για άλλους τόπους, δεν μας δίνει ακριβώς το μέρος γέννησής του. Απλά αναφέρει πως κατάγεται από τη Λυδία, αλλά από που ήταν;
Την εποχή εκείνη αυτοκράτορας στη Ρώμη ήταν ο Μάρκος Αυρήλιος. Ένας Στωϊκός Φιλόσοφος, λάτρης του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, της ελληνικής τέχνης και φιλοσοφίας, η οποία άνθιζε στις πόλεις της Λυδίας, Έφεσσο, Μίλητο. Ήταν τυχερός λοιπόν γιατί ο Μάρκος Αυρίλιος ήταν και Ιερέας Μύστης στη Ρώμη παθιασμένος με την ελληνική γλώσσα και το ελληνικό πνεύμα. Μιλούσε κι έγραφε καλά ελληνικά και μάλιστα έγραψε το περίφημο "Τα εις εαυτόν"...
Έτσι λοιπόν ευνοημένος ο Παυσανίας, περιηγήθηκε κι έφτασε να γράψει περί τα 10 βιβλία για τις περιοχές στην τότε Ελλάδα. Μεταξύ αυτών, έγραψε και τα περίφημα Φωκικά, Λοκρών Οζόλων.
Για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, Οζολοί Λοκροί, ήταν οι κάτοικοι στην περιοχή της σημερινής Άμφισσας. Ονομάστηκαν έτσι γιατί "βρωμούσαν" απλησιά, Το όνομά τους προέρχεται από το ρήμα όζω=μυρίζω.
Στην περιοχή της δυτικής πλαγιάς του Παρνασσού ζούσαν στην Κίρρα και Κρύσσα (σημερινό Χρυσό) Δόλοπες και Δρύοπες, οι οποίοι είχαν δούλους εξ΄Ανατολής στην ασχολία να κρατούν τους "φώκους", δηλαδή ραβδιά ελάτων ή κέδρων αναμμένα στα περάσματα, όπου περνούσαν οι προσκυνητές για το γνωστό Μαντείο των Δελφών, στα ιερά Απόλλωνος και Αθηνάς.
Αυτοί οι "φωκείς" δημιούργησαν τις δικές τους φαμίλιες και σιγά-σιγά εξαπλώθηκαν κι αποτέλεσαν δική τους φυλή, τους γνωστούς Φωκείς, που έδωσαν αργότερα στην περιοχή το όνομά τους κι ονομάστηκε Φωκίδα.
Ήταν πλιατσικολόγοι και ευθύνονται για τις καταστροφές στα ιερά των θεών και το ότι έκλεψε ο Φιλόμηλος μαζί με τον αδερφό του Ονόμαρχο 10.000 χρυσά τάλαντα από το ιερό θησαυροφυλάκιο των Δελφών, που αποτέλεσε αιτία ιερών πολέμων και καταστροφής των ελληνικών πόλεων.
Την εποχή λοιπόν όπου πέρασε ο Παυσανίας, είχαν έρθει οι Ρωμαίοι και οι πόλεις των Λοκρών είχαν κυριευθεί όλες. Ο Μάρκος Αυρίλιος έδωσε αφθονία στις πόλεις αυτές και ιδιαίτερα στην Ελάτεια, όπου είχε εγκατασθεί ο Ρωμαίος Ύπατος Τίτο Κόϊντο Φλαμινίνο, η οποία απέκτησε μεγάλη δύναμη και λόγω της στρατηγικής θέσης την οποία κατείχε, καθώς ήταν πάνω στο πέρασμα του "ελατικού πεδίου".
(μέρος από το βιβλίο μου "Ελάτεια Λοκρίδος Ιστορική Αναδρομή", έκδοση 2004)
Νότα Κυμοθόη* λογοτέχνης και εικαστικός
Νότα Κυμοθόη* λογοτέχνης και εικαστικός