Ονομασία τριών αρχαίων ελληνικών πόλεων: 1η. Μικρή πόλη του νομού Βοιωτίας. Την έχτισε, σύμφωνα με την παράδοση, ο ήρωας Αλαλκομενεύς. Βρισκόταν ανάμεσα από τις πόλεις Αλίαρτο και Κορώνεια, νοτιοδυτικά της λίμνης Κωπαΐδας. Ήταν γνωστή από το ιερό Αλαλκομένειο, που ήταν αφιερωμένο στην Θεά Αθηνά, στην οποία είχαν δώσει το προσωνύμιο Αλαλκομενία ή Αλαλκομένη ή Αλαλκομενηίδα. Εκεί, όπως αναφέρεται, είχε γεννηθεί η θεά Αθηνά και για τον λόγο αυτό οι Αλαλκομεναί θεωρούνταν πόλη ιερή. Στις Αλαλκομενές είχαν καταφύγει για προστασία οι Θηβαίοι, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας των Επιγόνων. Ανάμεσά τους ήταν και ο μάντης Τειρεσίας που πέθανε στη διάρκεια της φυγής αυτής. Ο τάφος του βρισκόταν στο παραπλήσιο όρος Τιλφώσσιο, κοντά στην πηγή Τιλφώσσα. 2η. Πόλη της Ιθάκης. Εκεί γεννήθηκε, σύμφωνα με παραδόσεις, ο Οδυσσέας και γι’ αυτό ονομαζόταν και Αλαλκομένιος. Ήταν τυχαίο που είχε προστάτιδα τη Θεά Αθηνά; Πάντως, οι διάφορες μαρτυρίες σχετικά με τον ακριβή τόπο και χρόνο ύπαρξης της πόλης, δεν συμφωνούν. Ο Πλούταρχος και αργότερα ο Στέφανος ο Βυζάντιος, αναφέρουν ότι βρισκόταν στην Ιθάκη (πιθανώς στο όρος Αετός όπου υπάρχουν σήμερα ερείπια). Ο Στράβων όμως αναφέρει ότι βρισκόταν στο μικρό νησί Αστερίδα (σήμερα Δασκαλειό) ανάμεσα στην Ιθάκη και την Κεφαλονιά. 3η. Πόλη στα σύνορα μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρου, κοντά στις πηγές του ποταμού Πηνειού, πιθανώς στη θέση του σημερινού χωριού Μαλακάσι, όπου σώζονται ερείπια. Εκεί κοντά βρίσκονταν και οι πόλεις Αιγίνιο και Εύρωπος. Αλαλκομεναί ονομαζόταν επίσης ένα μεγάλο δάσος κοντά στις αρχαίες Πλαταιές, όπου οι Πλαταιείς γιόρταζαν τα Δαίδαλα, γιορτή αφιερωμένη στην Θεά Ήρα, προστάτιδα του γάμου.