ΝΟΤΑ ΚΥΜΟΘΟΗ
"ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΡΟΥΜΕΛΗ"
Αυτό το εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .
ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΑ
Ρούμελη σύμφωνα με την ελληνική παράδοση, ονομάζεται η Στερεά Ελλάδα.
Η Στερεά Ελλάδα αποτελεί το γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε έκταση, και καταλαμβάνει 24,910 τ.χλμ της χώρας Ελλάδα και το πρώτο σε πληθυσμό με 4.591.568 κατοίκους. Αποτελείται δε από:
1) Την Αττική.
2) Την Αιτωλοακαρνανία
3) Τη Βοιωτία
4) Την Εύβοια
5) Την Ευρυτανία
6) Τη Φθιώτιδα και
7) Τη Φωκίδα.
Συχνά όλη αυτή η μεγάλη περιοχή, αναφέρεται και ως Κεντρική Ελλάδα, λόγω της θέσης της στον χάρτη της χώρας. Το γεωγραφικό αυτό διαμέρισμα της Ελλάδας, δεν ταυτίζεται απόλυτα με τη σημερινή Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, στην οποία δεν εντάσσονται η Αττική και η Αιτωλοακαρνανία. Οι μεγαλύτερες πόλεις της Στερεάς Ελλάδας, εκτός της Αθήνας, είναι η Λιβαδειά, η Χαλκίδα, η Λαμία, η Θήβα, το Καρπενήσι, η Άμφισσα, το Αγρίνιο. Μικρότερες πόλεις είναι η Ιτέα, οι Δελφοί, η Αμφίκλεια, η Ελάτεια, η Αταλάντη, ο Ορχομενός και η Αράχοβα.
Η Ρούμελη ή Στερεά Ελλάδα, είναι μια από τις ορεινότερες περιοχές της Ελλάδας, ιδιαίτερα στο κεντρικό τμήμα της, όπου δεσπόζει η Νότια Πίνδος. Τα κυριότερα βουνά της είναι:
Η Γκιώνα, ο Παρνασσός και τα Βαρδούσια.
Η Γκιώνα, είναι το υψηλότερο βουνό της Στερεάς Ελλάδας, με την κορυφή της Πυραμίδα στα 2.510 μέτρα υψόμετρο και βρίσκεται στην Φωκίδα ανάμεσα στον Παρνασσό και τα Βαρδούσια στα νότια του Ολύμπου και το πέμπτο ψηλό βουνό στην Ελλάδα. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως Ασέληνον όρος.
Ο Παρνασσός βρίσκεται στους νομούς Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας. Έχει μέγιστο ύψος 2.457 μέτρα και υψηλότερη κορυφή του είναι η Λιάκουρα. Αποτελεί δε, ένα από τα υψηλότερα βουνά της Ελλάδας. Ετυμολογικά, η λέξη Παρνασσός, προέρχεται από τη γλώσσα που μιλούσαν οι Πελασγοί, στων οποίων τα τοπωνύμια ήταν συχνή η κατάληξη -σσος. Πολλές παραδόσεις της ελληνικής μυθολογίας και της γένεσης του ελληνικού έθνους έχουν συνδεθεί με τον Παρνασσό. Μία από αυτές αναφέρει πως όταν ο Δίας αποφάσισε να καταστρέψει το διεφθαρμένο ανθρώπινο γένος με τον ονομαστό κατακλυσμό του Δευκαλίωνα, ο Δευκαλίων, γιος του Προμηθέα, άκουσε τη συμβουλή του πατέρα του κι έφτιαξε ένα πλοίο, την "ληνό" στο οποίο επιβιβάστηκε ο ίδιος με τη γυναίκα του, την Πύρρα και τους γιους τους. Μετά από εννέα μερόνυχτα ασταμάτητης βροχής, την δέκατη, το πλοίο προσάραξε στον Παρνασσό, όπου ο Δευκαλίων έκανε θυσία προς τιμήν του Φιξιου Δία- κατά παραγγελιά του Ερμή- κι ο θεός πραγματοποίησε την πρώτη ευχή του Δευκαλίωνα: " να ξαναγίνει το ανθρώπινο γένος". Σύμφωνα με το χρησμό που τους έδωσε η Γαία μέσω της Θέμιδος κάλυψαν τα πρόσωπά τους και πέταξαν πίσω τους πέτρες, τα οστά δηλαδή της μητέρας Γης. Κάθε πέτρα που πετούσε ο Δευκαλίων γινόταν άνδρας και κάθε πέτρα της συζύγου του γινόταν γυναίκα.
Στα βορειοδυτικά ενώνεται με τη Γκιώνα ενώ στα νότια συνδέεται με την Κίρφη. Ο Παρνασσός είναι άμεσα συνδεδεμένος με την ελληνική ιστορία και μυθολογία, κυρίως για το σπουδαιότερο μαντείο της Αρχαίας Ελλάδας που ήταν χτισμένο πάνω στα ιερά του χώματα, το Μαντείο των Δελφών. Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα οι Δελφοί, ο "ομφαλός της γης", αποτελούν πόλο έλξης χιλιάδων τουριστών από ολόκληρο τον κόσμο, προσδίδοντας με τη φήμη τους αίγλη στον Παρνασσό.
Η ίδρυση του Μαντείου των Δελφών, στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Παρνασσού, προσέδωσε αίγλη στο βουνό από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, κάνοντάς το εξίσου ιερό στα μάτια των Ελλήνων με τον Όλυμπο. Ο Παρνασσός ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα και στις "Κωρυκειάδες νύμφες", οι οποίες ζούσαν στο Κωρύκειο άντρο πάνω στην Λυκώρεια, ενώ σε αυτόν ζούσαν και οι Μούσες. Σε αυτόν επίσης βρισκόταν η γνωστή Κασταλία πηγή. Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας, ο Παρνασσός αποτελούσε τον προμαχώνα των ελληνικών φύλων της νότιας Ελλάδας, έναντι των επιδρομέων από τον βορρά, με κορυφαίο γεγονός τη Μάχη των Θερμοπυλών το 480 π.Χ. κατά των Περσών. Το βουνό έπαιξε σπουδαίο ρόλο την Ελληνική Επανάσταση του 1821, αφού σε αυτό έλαβαν μέρος σπουδαίες μάχες μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, κυρίως οι μάχες της Αλαμάνας και της Γραβιάς. Από το 1938, ο Παρνασσός αποτελεί εθνικό δρυμό της Ελλάδας, με τον πυρήνα του να καλύπτει έκταση 3.513 εκτάρια γης. Ο Παρνασσός αποτελεί μία από τις νότιες απολήξεις της Πίνδου. Εκτείνεται με νοτιοανατολική κατεύθυνση και χωρίζει την κοιλάδα του Βοιωτικού Κηφισού από εκείνη της Άμφισσας. Ουσιαστικά αποτελεί το νοτιοανατολικό τμήμα του μεγάλου ορεογραφικού συμπλέγματος της κεντρικής Ρούμελης, από τα άλλα δύο τμήματα του οποίου, την Γκιώνα και τα Βαρδούσια, υπολείπεται σε ύψος λίγα μόλις μέτρα. Μια σειρά από μεγάλα βυθίσματα κατά μήκος του δρόμου Αράχωβα - Επτάλοφος, όπως τα Καλύβια Αράχωβας και ο Αχλαδόκαμπος, καθώς και το ρέμα της Αγόριανης, χωρίζουν το βουνό στον δυτικό και τον κυρίως Παρνασσό. Το δυτικό τμήμα του είναι ομαλό και δασωμένο και περιβάλλεται από απότομες πλαγιές και γκρεμούς, ενώ το κυρίως κομμάτι του πιο εκτεταμένο και πολυσχιδές.
Οι δύο υψηλότερες κορυφές του είναι η Λιάκουρα (2.457 μ.) και ο Γεροντόβραχος (2.367 μ.), που βλέπει τον Κορινθιακό κόλπο, ανάμεσά τους βρίσκεται η ράχη Αρνόβρυση, στην οποία βρίσκεται και το χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού. Το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού είναι το μεγαλύτερο χιονοδρομικό κέντρο της Ελλάδας και λειτουργεί από τον Δεκέμβριο μέχρι τις αρχές Μαΐου κάθε έτους. Βρίσκεται ανάμεσα στις δύο υψηλότερες κορυφές του Παρνασσού, στις θέσεις Φτερόλακκα και Κελάρια και σε υψόμετρο 1.600 - 2.250 μέτρα. Η κατασκευή στη θέση Φτερόλακκα ολοκληρώθηκε το 1976 ενώ η αντίστοιχη στη θέση Κελάρια το 1981. Αποτελεί πόλο έλξης για εκατοντάδες χιονοδρόμους, ενώ ένα ιδιαίτερα σημαντικό πλεονέκτημά του είναι η θέση του στην κεντρική Ελλάδα, σε μικρή απόσταση από την Αθήνα, την Πάτρα και τη Λαμία. Σήμερα ανακαινίζεται ώστε να αποτελέσει έναν χώρο αναψυχής για τους λάτρεις του βουνού και της φύσης. Σε όλη τη διάρκεια του έτους, οι δύο αυτές κορυφές είναι γυμνές από βλάστηση γιατί το χειμώνα καλύπτονται από χιόνι, ενώ οι πλαγιές του βουνού είναι δασώδεις, με πυκνή βλάστηση από έλατα, αλλά και κέδρους ή αρκεύθους, μαυροπεύκα, μηρτιές, αγριοκορομηλιές και πολλούς θάμνους. Επίσης υπάρχουν σπάνια ενδημικά φυτά που την άνοιξη μέχρι και τις αρχές του καλοκαιριού κατακλύζουν το βουνό σε μεγάλα υψόμετρα. Φυτρώνει και το περίφημο τσάι Παρνασσού.
Τα νερά του Παρνασσού, χάνονται στα υπόγεια δίκτυα των ασβεστολιθικών πετρωμάτων του και ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια κοντά στην Αράχοβα αλλά και στις πηγές ολόγυρα στην περιοχή του βουνού και στον Βοιωτικό Κηφισό. Το έδαφος του Παρνασσού είναι πολύ πλούσιο σε κοιτάσματα βωξίτη. Το βουνό επίσης φιλοξενεί πολλά είδη άγριων ζώων όπως λύκους, αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, σκίουρους, αετούς, γύπες, γεράκια, αγριογούρουνα, φίδια και πολλά άλλα.
Υπάρχει ο Εθνικός Δρυμός Παρνασσού με έκταση 36.000 στρέμματα και ιδρύθηκε το 1938. Είναι τοποθετημένος στα όρια των νομών Φωκίδας και Βοιωτίας, ανάμεσα στους Δελφούς, την Αράχοβα και την Αγόριανη που έχει κατακλυσθεί από πλήθος πέτρινων σπιτιών επώνυμων της ελληνικής και μη κοινωνίας. Στον χώρο του Δρυμού υπάρχουν εντυπωσιακές καταβόθρες, σπήλαια και βραχώδεις κορυφές και συναντά κανείς τα περισσότερα από τα είδη χλωρίδας και πανίδας που προαναφέρθηκαν.Τα τοπία που προσφέρει η οροσειρά του Παρνασσού είναι μοναδικά. Πάνω του μπορεί κανείς να δει έντονη την αντίθεση, της αξιοποίησης ορισμένων σημείων του βουνού και της άγριας, ανέγγιχτης ομορφιάς κάποιων άλλων. Η θέα που προσφέρει ο Παρνασσός στα δυτικά, προς το Κρισαίο πεδίο, τον Κορινθιακό και την οροσειρά της Γκιώνας είναι αξιοθαύμαστη, και δεν είναι τυχαίο ότι οι αρχαίοι Έλληνες διάλεξαν ένα σημείο με τόσο επιβλητική θέα για να φτιάξουν το μεγαλύτερο μαντείο της αρχαιότητας. Επίσης υπάρχουν πολλές ορειβατικές διαδρομές διάσπαρτες σε όλο τον ορεινό όγκο, ενώ την δυτική πλευρά του βουνού διασχίζει το Ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων διαδρομών, γνωστό ως Ε4.
Ο Παρνασσός είναι ιδιαίτερα γνωστός για τους Δελφούς, την Αράχοβα, καθώς και για τα παραδοσιακά χωριά του ολόγυρα με πιο γνωστή την Αγόριανη αλλά και τη Δαύλεια, Αμφίκλεια, Τιθορέα και Ελάτεια.
Τα Βαρδούσια ή Κόρακας ονομάζεται το σύμπλεγμα βουνών, που περιλαμβάνει το νοτιότερο άκρο της Πίνδου στη Στερεά Ελλάδα. Υψώνεται βορειοδυτικά της Φωκίδας μ' ένα μικρό τμήμα του όρους να επεκτείνεται και στη Φθιώτιδα. Είναι το δεύτερο υψηλότερο βουνό της Ρούμελης μετά την Γκιώνα και το ύψος τους φτάνει τα 2.495 μέτρα. Ο Στράβων ονόμαζε τα Βαρδούσια μέγιστον όρος εξαιτίας του όγκου και του ύψους του. Συνηθέστερη ανάβαση για τα καταφύγια και τις υψηλές κορυφές είναι από τα χωριά Αθανάσιος Διάκος ή Άνω Μουσουνίτσα και από την Αρτοτίνα.
Ο Τυμφρηστός ή Βελούχι είναι βουνό της Ρούμελης ή Στερεάς Ελλάδας με υψόμετρο 2.315 μέτρα και καταλαμβάνει μεγάλο τμήμα των νομών Ευρυτανίας και Φθιώτιδας. Ανάμεσα (βόρεια) από τα Άγραφα, και (νότια) από τα Βαρδούσια και την Καλιακούδα. Ανατολικά του είναι ο κάμπος του Σπερχειού ποταμού. Καλύπτεται από πυκνά δάση έλατου στο μεγαλύτερο μέρος του. Στις πλαγιές του είναι κτισμένο το Καρπενήσι. Από αυτόν πηγάζουν οι ποταμοί Σπερχειός και Καρπενησιώτης. Κοντά στις κορυφές του σχηματίζεται η Αλπική λίμνη. Στην αρχαιότητα το βουνό ονομαζόταν Τυμφρηστός ή Τεφραστός ή Τυφρηστός. Σύμφωνα με μία εκδοχή η ονομασία του οφείλεται σε ομώνυμο μυθικό πρόσωπο. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, που υποστηρίζεται περισσότερο από τις παραλλαγές Τεφραστός ή Τυφρηστός, η ονομασία προέρχεται από την λέξη τέφρα, επειδή ο γυμνός όγκος του βουνού έχει το χρώμα της τέφρας. Η ονομασία Βελούχι λεγεται οτι εμφανίστηκε την μεσαιωνική περίοδο. Συναντάται για πρώτη φορά σε γραπτό κείμενο το 1453.
Στον Τυμφρηστό λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο σε απόσταση 12 χλμ από το Καρπενήσι. Βρίσκεται στη θέση διαβολότοπος σε υψόμετρο 1840 μέτρων. Η λειτουργία του ξεκίνησε το 1974, με πρωτοβουλία ιδιωτών. Σήμερα διαθέτει 10 πίστες.
Τα Άγραφα είναι οροσειρά της Ρούμελης και η ιστορική περιοχή της κεντρικής Ελλάδας που αποτελούν τη νότια απόληξη της Πίνδου. Καταλαμβάνουν όλο το βόρειο τμήμα του νομού Ευρυτανίας και το δυτικό του νομού Καρδίτσας και χωρίζονται σε Θεσσαλικά Άγραφα και Ευρυτανικά Άγραφα. Η φύση των Αγράφων έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις πλέον καθαρές περιοχές στον πλανήτη. Η ψηλότερη κορυφή τους είναι η Καράβα ( 2.184 μ.). Συνολικά τα Άγραφα έχουν 7 κορυφές με υψόμετρο πάνω από 2.000 μέτρα. Αυτές είναι: η Καράβα (2.184 μ.), το Ντελιδίμι (2.163 μ.), το Βουτσικάκι (2.154 μ.), η Φτέρη (2.128 μ.), η Λιάκουρα (2.043 μ.), η Μαράθια (2.042 μ.) και τα Καλύβια (2.018 μ.) κι έχουν πολλές άλλες με υψόμετρο πάνω από 1.900 μέτρα.
Τα βουνά των Αγράφων είναι δασωμένα. Σε μεγάλο υψόμετρο κυριαρχεί το έλατο. Από τα Άγραφα πηγάζουν οι ποταμοί Ταυρωπός και Αγραφιώτης.
Σπουδαίοι άνθρωποι έζησαν στη Ρούμελη που πάλεψαν ο καθείς με τα όπλα του από αρχαιοτάτων χρόνων και πολέμησαν αργότερα σπουδαίοι ήρωες για να ελευθερωθεί από τον τούρκικο ζυγό. Ανάμεσά τους διακρίνονται:
- Ησίοδος, αρχαίος ποιητής
- Πλούταρχος, ιστορικός, βιογράφος και δοκιμιογράφος
- Πελοπίδας, αρχαίος Θηβαίος στρατηγός
- Επαμεινώνδας, πολιτική και στρατιωτική προσωπικότητα
- Κοσμάς ο Αιτωλός
- Αθανάσιος Διάκος, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821
- Γεώργιος Καραϊσκάκης, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821
- Οδυσσέας Ανδρούτσος, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821
- Λάμπρος Κατσώνης, ναύαρχος του ρωσικού ναυτικού και ήρωας του απελευθερωτικού κινήματος του 1787.
- Πανουργιάς, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821
- Γιάννης Δυοβουνιώτης, αγωνιστής της Επανάστασης του 1821
- Παναγιώτης Δαγκλής, στρατηγός
- Σαλώνων Ησαΐας, κληρικός
- Κωστής Παλαμάς, ποιητής
- Σπυρίδων Τρικούπης, πολιτικός - πρωθυπουργός Ελλάδος
- Χαρίλαος Τρικούπης, πολιτικός - πρωθυπουργός Ελλάδος
- Δημήτριος Βάλβης, πολιτικός - πρωθυπουργός Ελλάδος
- Επαμεινώνδας Δεληγεώργης, πολιτικός - πρωθυπουργός Ελλάδος
- Γεώργιος Δροσίνης, ποιητής
- Άρης Βελουχιώτης, ηγετικό στέλεχος του ΕΛΑΣ και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας.
(συνεχίζεται)
Πνευματικά δικαιώματα © 2014 Νότα Κυμοθόη
Αυτό το εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .
Πνευματικά δικαιώματα © 2014 Νότα Κυμοθόη
Αυτό το εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .